Irish Constraints

Ik heb mijn vakantie doorgebracht in Ierland. Fantastisch land : mooi landschap, leuke mensen, gezellige bars en veel live muziek. En overal water. Ik ben nog nooit in een land geweest waar zoveel water stroomt. Overal beekjes, geultjes, riviertjes en meertjes. Ruig en prachtig. Je krijgt alleen snel natte voeten. En elke dag regent het wel een keer (en soms wat langer). Hoewel regenen? Voor Ieren is niet alles “regen”. Soms “It’s just a drizzle”

.a-gate-at-the-guinness-brewery-in-dublin-ireland

Uiteraard ook een bezoek gebracht aan de Guinness Brouwerij waar ze dat zwarte bier brouwen waarbij de koolzuurbelletjes omlaag stromen in plaats van omhoog. Het bier dat in 2 keer getapt wordt, waardoor je minstens drie minuten aan het wachten bent alvorens je een slok kunt nemen. En toch is het immens populair. En dat niet alleen in Ierland, maar over de hele wereld.

In dit filmpje vertelt John Kenny, hoe ze bij Guinness erin geslaagd zijn om dit nadeel, deze beperking zo je wil, om te zetten in een voordeel…

Art “into-the-box”

Als we nadenken over mensen die creativiteit als beroep hebben en die niet gehinderd worden door regels, begrenzingen en kaders, dan komen we al snel uit op kunstenaars. Ze beginnen met niets en, behalve als ze werken voor een opdrachtgever met specifieke eisen, kunnen al hun creativiteit en vakmanschap inzetten zonder in één of ander soort van “box” te moeten passen. Tenminste… zo lijkt het op het eerste gezicht.

Feit is dat kunstenaars heel vaak hun eigen “box” creëren en dan binnen die “box” creatief worden. Het begint al met de keuze van de uitingsvorm : wordt het een schilderij, beeldhouwwerk of mozaïek. En vervolgens de keuze voor het materiaal, de stijl, de kleurstelling. Allemaal heel logisch en voor de hand liggend en ik hoor u al denken “als dat de box is waar we het over hebben, dan weet ik er ook nog wel een paar”. Maar ik wil u in dit stukje vooral kennis laten maken met een aantal kunstenaars die heel expliciet werken met strikte, zichzelf opgelegde grenzen.

Een mooi voorbeeld zijn de “Newspaper Blackout Poems” van Austin Kleon die ontstaan door woorden in een krantenartikel onleesbaar te maken; dat wat overblijft is het gedicht. Naast het feit dat hij gebonden is aan de tekst die iemand anders heeft geschreven, legt hij zichzelf ook nog de eis op dat het uiteindelijke gedicht dat overblijft, iets moet zeggen over de oorspronkelijke tekst of die moet parodiëren. Deze beperkingen zijn voor hem een uitdaging waarin hij zijn creativiteit tot volle tot zijn recht kan laten komen.Austin-Kleon-spotlight

Michael Johansson gaat voor zijn composities op zoek naar lege of ongebruikte ruimte in een stedelijke omgeving en vult deze met zijn kunstwerken. De omgeving is dus heel bepalend voor wat hij kan maken en voor het uiteindelijke resultaat.

Art Johanson

Maar we kunnen ook dichter bij huis blijven. Wat dacht u van Mondriaan : zwarte lijnen, simpele geometrische vormen en alleen gebruik maken van basiskleuren. Of Christo : neem een bestaand gebouw of object en pak het in. Of pointillisten als Geoges Seurat : ze gebruiken voor hun schilderijen enkel stippen die ongemengd op het doek worden geplaatst. Ze bewijzen het gelijk van Leonardo da Vinci die zei “Art lives from constraints and dies from freedom”

Art mondr1939

In onderstaand filmpje nog een ander mooi voorbeeld van een kunstenaar, Phil Hansen, die uitlegt hoe zijn eigen, fysieke, beperking hem gebracht heeft tot het maken van de kunstwerken die zo geliefd zijn. https://www.youtube.com/watch?v=YrZTho_o_is

 

Improvisation, always our very best alternative (Pecha Kucha, Maastricht)

Ik ben even uit de lucht geweest, om hele goede redenen overigens: drukte met werk, vakantie, bezig met het opzetten van een nieuw uitdagend project dat ook alles met creativity into-the-box te maken heeft. Je zult hierover nog wel meer lezen in dit blog wat later dit jaar.

Een tijdje geleden ben ik gevraagd om deel te nemen aan een Pecha Kucha presentatie in Maastricht. Pecha Kucha is een presentatievorm met bijzonder strikte limiteringen. Je mag maximaal 20 slides gebruiken en over elk van die slides mag je exact 20 seconden praten. Dus na exact 6 minuten en 40 seconden zit de presentatie er op. Als onderwerp wordt je gevraagd om iets te nemen waar je enthousiast van wordt.

Het onderwerp dat ik heb gekozen, was “Improvisation, Always our Very Best Alternative” (Het moest in het Engels).  Waarom dat onderwerp zo goed pas in dit blog (los van het feit dat de Pecha Kucha vorm uiteraard al noopt tot veel creativiteit binnen een strikt kader) lees je hieronder in de introductietekst. Maar je kan natuurlijk veel beter even naar het filmpje kijken. Het duurt toch maar 6 minuten en 40 seconden.

http://www.pechakucha.org/presentations/creativity-loves-constraints-improvisation-always-our-very-best-alternative

Pecha Kucha Maastricht 2015

“I hope I get this job!”, “If all goes as planned, we can take a decision on Monday”, “What if she says ‘no’?” In life, we often try to control the future. We try to think ahead, we imagine what could go wrong and think of countermeasures. In short, we look for control. And, while this is very natural, we all know that most of the time, things turn our differently. They don’t go as planned.

And then we naturally fall back on improvisation. We improvise when something unexpected happens; we improvise because we have forgotten to take something into account; we improvise when people behave differently than we expected. Improvisation always is our very best alternative. You cannot control the future; you can only control your own ability to deal in a flexible and creative way with everything that occurs, without losing sight of your own aims and values. Improvisation is a key skill in life, it’s best to learn to master it.

Creativity loves Constraints

“Creativity loves constraints” is een uitspraak van David Heinemeier Hansson van 37Signals. Hij is één van de ontwikkelaars van Basecamp. Basecamp is software die gebruikt wordt om projecten te managen; je kunt documenten met elkaar delen, discussies voeren, taken toewijzen… Allemaal zaken die horen bij het runnen van een project. Basecamp is in de 10 jaar dat het bestaat de meest gebruikte softwaremanagementtool (3x woordwaarde) geworden in de wereld. En waarom? Omdat het snel is, simpel en extreem gebruiksvriendelijk. En dat heeft allemaal te maken met de beperkingen die het bedrijf 37Signals had toen het begon met de ontwikkeling ervan.

Hanssen

37Signals was oorspronkelijk een bedrijf dat zich bezighield met design van websites. Ze waren redelijk succesvol en groeiden, maar ze merkten dat ze, doordat ze meer klanten kregen en grotere projecten, steken lieten vallen. Activiteiten werden geïnitieerd maar niet uitgewerkt, niemand wist echt goed wie op welk moment aan welk project werkte en de communicatie met klanten verliep hoe langer hoe stroever. Het bedrijf besloot dat ze software nodig hadden om hun projecten te stroomlijnen. Ze probeerden een aantal bestaande programma’s voor projectmanagement uit en kwamen tot de conclusie dat die te traag, te duur en te moeilijk in het gebruik waren. Dus besloten ze om zelf maar iets te gaan ontwikkelen.

Alleen, ze hadden hun bestaande business, design van websites, te runnen dus ze hadden weinig tijd. Ze verdienden ook niets met het ontwikkelen van software voor eigen gebruik, dus ze konden weinig geld investeren. En de softwareontwikkelaars zaten in Denemarken en de rest van het bedrijf in de USA, dus onderlinge communicatie was lastig. Maar ze slaagden er in om al deze zaken voor hen te laten werken in plaats van tegen hen. Omdat ze weinig tijd hadden beperkten ze zich tot de absolute essentie waardoor Basecamp extreem snel werd; omdat ze weinig tijd en geld hadden richtten ze zich op de basis van projectmanagement zonder veel additionele features, waardoor Basecamp extreem simpel werd om mee aan de slag te gaan; en doordat er een groot tijdsverschil was tussen het ontwikkelteam (Denemarken) en de rest van het team (California) moesten ze ervoor zorgen dat onderlinge communicatie kort en to-the-point was, waardoor Basecamp in heel korte tijd ontwikkeld kon worden.

Basecamp werd een groot succes. Intern, en toen men na een tijdje besloot om deze software zelf ook te gaan verkopen, ook extern. En al die eigenschappen die hen opgedrongen waren door de beperkingen tijdens de ontwikkeling, waren nu net die dingen die klanten van Basecamp zo aanspraken : snel, gebruiksvriendelijk en je kunt er meteen mee aan de slag. Basecamp werd zo succesvol dat 37Signals het design van websites vaarwel zij en zich volledig ging richten op het verder ontwikkelen en op de markt brengen van Basecamp. Met het gekende resultaat. Inderdaad, “Creativity loves constraints”

Dit is hoe David Heinemeier Hansson het zelf vertelt :

 

Six Word Stories

Een tijdje geleden hoorde ik op de radio over een wedstrijd waarbij het de bedoeling was om je vakantie te beschrijven in “een verhaal van 6 woorden”. Mijn eerste reactie was “wat is dit nu weer voor een onzin”. Maar dat veranderde heel snel toen ik de eerste “Six Word Stories” hoorde. Een kleine bloemlezing (te vinden op  de website van NightWriters, die deze wedstrijd uitschreef : www.nightwriters.nl) :

  • De koffer kwam. De koffer wel.
  • Naast mama’s baas op de blootcamping.
  • Haar been is nooit meer gevonden.

Al deze “verhalen” hebben iets mysterieus of een element van verrassing. Of ze slaan op een leuke manier de spijker op de kop. En… ze kennen een heel duidelijke beperking : ze bestaan uit niet meer en niet minder dan 6 woorden. Het blijkt overigens dat dit fenomeen van “Six Word Stories” al veel langer bestaat;  er wordt gezegd dat het eerste “Six Word Story” geschreven is door Ernest Hemingway:

Close up photo of a pail of small slippers for toddlers

Hij noemde dit het beste verhaal dat hij ooit geschreven heeft. En geeft toe : het is briljant om in 6 woordjes zoveel schrijnend verdriet op te roepen.

Ik besloot om met deze “Six Word Stories” en experiment uit te voeren. Ik vroeg aan een groep cursisten om een verhaal te schrijven van 6 woorden, zonder verder enige uitleg te geven. Er was wat verbazing, er waren vragen in de zin van “kan je niet wat meer context geven ” maar uiteindelijk lukte het iedereen om zo’n verhaaltje te schrijven.  Daarna kregen ze de opdracht om nog een “Six Word Story” te schrijven maar dan over hun afgelopen vakantie. Het bleek dat iedereen die laatste opdracht veruit de makkelijkste vond. Ondanks het feit dat dit de opdracht was met de meeste beperkingen. Wat nog maar eens aantoont dat te veel ruimte en te weinig context voor creativiteit eerder beperkend werkt dan verrijkend. Ik deel graag een aantal mooie vondsten :

  • Vertrok op gastronomisch weekend. Ben aangekomen.
  • Jammer dat jij er bij was.
  • Knallende champagne, Knallend vuurwerk. Knallende hoofdpijn.

Out-of-the-box of los-van-de-wereld?

“Wie moet creatiever zijn om aan voedsel te komen; de man die zonder hulpmiddelen aanspoelt op een onbewoond eiland of de man die zich midden in New York bevindt waar alles voorhanden is en the sky, the limit?”.

Iedereen voelt intuïtief aan dat we creatiever moeten zijn als er meer randvoorwaarden en beperkingen zijn. Dat de man op het onbewoonde eiland al zijn creativiteit ten volle moet benutten om aan eten te komen.

Hoe komt het dan toch dat als bedrijven nadenken over innovaties (nieuwe producten, services en/of business modellen), ze vaak starten met een vorm van brainstorming. Het eerste dat dan aan mensen gevraagd wordt is om “alle grenzen los te laten en out-of-the-box te denken”. De bedoeling hiervan is dat de deelnemers de “platgetreden paden” verlaten en echt nieuwe dingen bedenken, of ze nu reëel zijn of niet. Selectie gebeurt wel achteraf.

Deze aanpak kent echter flink aantal mitsen en maren. Mensen hebben de neiging om snel met ideeën te komen die “ver van hun bed” liggen. Ideeën buiten de huidige markten, oplossingen waarbij gebruik wordt gemaakt van nieuwe technologie, producten waarvan onduidelijk is hoe ze moeten worden geproduceerd. De reden daarvoor is simpel : het is makkelijk. We weten niet veel van die nieuwe gebieden, dus het is veilig om er uitgebreid over te filosoferen. “Out-of-the-box” wordt vaak “los-van-de-wereld”.

1728Ideeën “inside-the-box” zijn lastiger omdat we daar alle randvoorwaarden en alle beperkingen kennen. De gouden kansen voor een bedrijf liggen echter vaak “inside-the-box”. Alleen liggen ze achter een drempeltje. Het drempeltje van “dat doen wij hier nu eenmaal zo”, het drempeltje van “dit zijn de competenties van ons bedrijf en daar willen we niet vanaf”. Het zorgt ervoor dat er in een bedrijf dat service hoog in het vaandel heeft staan, zelden ideeën ontstaan die dit serviceniveau (voor een gedeelte) loslaten. Dat drempeltje zorgt ervoor dat high-tech bedrijven zelden met ideeën komen die niet het uiterste vergen van hun technologische competenties.

Om creativiteit te stimuleren en rekening te houden met de randvoorwaarden en beperkingen (“creativiteit into-the-box” dus), zijn 2 aspecten cruciaal. Het ene is het uitdagen van die randvoorwaarden en beperkingen. Gelden ze wel (onder alle omstandigheden), kunnen ze genuanceerd worden, zijn ze echt of wordt het alleen maar zo gevoeld? Ten tweede: we moeten met de “drempeltjes” aan de slag. Identificeren welke blokkades er bestaan bij de mensen en bij het bedrijf, en daar actief mee aan de slag. Dat kan van alles betekenen: nieuwe doelgroepen identificeren bij een bedrijf met een trouwe klantenkring, de waarde van technologie nuanceren in een bedrijf waar techniek de boventoon voert, onderdelen halen uit een product in een bedrijf dat zich veelal richt op het toevoegen van functionaliteit…

In de kracht van een bedrijf zit vaak meteen ook zijn belangrijkste mentale blokkade. Ik garandeer u dat, wanneer je daarmee aan de slag gaat, je één belangrijke reactie genereert: weerstand. En dat is nu exact waarom het zo goed werkt.