“Wie moet creatiever zijn om aan voedsel te komen; de man die zonder hulpmiddelen aanspoelt op een onbewoond eiland of de man die zich midden in New York bevindt waar alles voorhanden is en the sky, the limit?”.

Iedereen voelt intuïtief aan dat we creatiever moeten zijn als er meer randvoorwaarden en beperkingen zijn. Dat de man op het onbewoonde eiland al zijn creativiteit ten volle moet benutten om aan eten te komen.

Hoe komt het dan toch dat als bedrijven nadenken over innovaties (nieuwe producten, services en/of business modellen), ze vaak starten met een vorm van brainstorming. Het eerste dat dan aan mensen gevraagd wordt is om “alle grenzen los te laten en out-of-the-box te denken”. De bedoeling hiervan is dat de deelnemers de “platgetreden paden” verlaten en echt nieuwe dingen bedenken, of ze nu reëel zijn of niet. Selectie gebeurt wel achteraf.

Deze aanpak kent echter flink aantal mitsen en maren. Mensen hebben de neiging om snel met ideeën te komen die “ver van hun bed” liggen. Ideeën buiten de huidige markten, oplossingen waarbij gebruik wordt gemaakt van nieuwe technologie, producten waarvan onduidelijk is hoe ze moeten worden geproduceerd. De reden daarvoor is simpel : het is makkelijk. We weten niet veel van die nieuwe gebieden, dus het is veilig om er uitgebreid over te filosoferen. “Out-of-the-box” wordt vaak “los-van-de-wereld”.

Ideeën “inside-the-box” zijn lastiger omdat we daar alle randvoorwaarden en alle beperkingen kennen. De gouden kansen voor een bedrijf liggen echter vaak “inside-the-box”. Alleen liggen ze achter een drempeltje. Het drempeltje van “dat doen wij hier nu eenmaal zo”, het drempeltje van “dit zijn de competenties van ons bedrijf en daar willen we niet vanaf”. Het zorgt ervoor dat er in een bedrijf dat service hoog in het vaandel heeft staan, zelden ideeën ontstaan die dit serviceniveau (voor een gedeelte) loslaten. Dat drempeltje zorgt ervoor dat high-tech bedrijven zelden met ideeën komen die niet het uiterste vergen van hun technologische competenties.

Om creativiteit te stimuleren en rekening te houden met de randvoorwaarden en beperkingen (“creativiteit into-the-box” dus), zijn 2 aspecten cruciaal. Het ene is het uitdagen van die randvoorwaarden en beperkingen. Gelden ze wel (onder alle omstandigheden), kunnen ze genuanceerd worden, zijn ze echt of wordt het alleen maar zo gevoeld? Ten tweede: we moeten met de “drempeltjes” aan de slag. Identificeren welke blokkades er bestaan bij de mensen en bij het bedrijf, en daar actief mee aan de slag. Dat kan van alles betekenen: nieuwe doelgroepen identificeren bij een bedrijf met een trouwe klantenkring, de waarde van technologie nuanceren in een bedrijf waar techniek de boventoon voert, onderdelen halen uit een product in een bedrijf dat zich veelal richt op het toevoegen van functionaliteit…

In de kracht van een bedrijf zit vaak meteen ook zijn belangrijkste mentale blokkade. Ik garandeer u dat, wanneer je daarmee aan de slag gaat, je één belangrijke reactie genereert: weerstand. En dat is nu exact waarom het zo goed werkt.