Als we nadenken over mensen die creativiteit als beroep hebben en die niet gehinderd worden door regels, begrenzingen en kaders, dan komen we al snel uit op kunstenaars. Ze beginnen met niets en, behalve als ze werken voor een opdrachtgever met specifieke eisen, kunnen al hun creativiteit en vakmanschap inzetten zonder in één of ander soort van “box” te moeten passen. Tenminste… zo lijkt het op het eerste gezicht.

Feit is dat kunstenaars heel vaak hun eigen “box” creëren en dan binnen die “box” creatief worden. Het begint al met de keuze van de uitingsvorm : wordt het een schilderij, beeldhouwwerk of mozaïek. En vervolgens de keuze voor het materiaal, de stijl, de kleurstelling. Allemaal heel logisch en voor de hand liggend en ik hoor u al denken “als dat de box is waar we het over hebben, dan weet ik er ook nog wel een paar”. Maar ik wil u in dit stukje vooral kennis laten maken met een aantal kunstenaars die heel expliciet werken met strikte, zichzelf opgelegde grenzen.

Een mooi voorbeeld zijn de “Newspaper Blackout Poems” van Austin Kleon die ontstaan door woorden in een krantenartikel onleesbaar te maken; dat wat overblijft is het gedicht. Naast het feit dat hij gebonden is aan de tekst die iemand anders heeft geschreven, legt hij zichzelf ook nog de eis op dat het uiteindelijke gedicht dat overblijft, iets moet zeggen over de oorspronkelijke tekst of die moet parodiëren. Deze beperkingen zijn voor hem een uitdaging waarin hij zijn creativiteit tot volle tot zijn recht kan laten komen.

Michael Johansson gaat voor zijn composities op zoek naar lege of ongebruikte ruimte in een stedelijke omgeving en vult deze met zijn kunstwerken. De omgeving is dus heel bepalend voor wat hij kan maken en voor het uiteindelijke resultaat.

Maar we kunnen ook dichter bij huis blijven. Wat dacht u van Mondriaan : zwarte lijnen, simpele geometrische vormen en alleen gebruik maken van basiskleuren. Of Christo : neem een bestaand gebouw of object en pak het in. Of pointillisten als Geoges Seurat : ze gebruiken voor hun schilderijen enkel stippen die ongemengd op het doek worden geplaatst. Ze bewijzen het gelijk van Leonardo da Vinci die zei “Art lives from constraints and dies from freedom”

In onderstaand filmpje nog een ander mooi voorbeeld van een kunstenaar, Phil Hansen, die uitlegt hoe zijn eigen, fysieke, beperking hem gebracht heeft tot het maken van de kunstwerken die zo geliefd zijn. https://www.youtube.com/watch?v=YrZTho_o_is