Vorige week zag ik een uitzending van Tegenlicht getiteld “Nederland kantelt” (http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2014-2015/nederland-kantelt.html). Het ging over vernieuwers die op een nieuwe frisse manier aankijken tegen hoe wij in Nederland (en op vele andere plekken in dit deel van de wereld) een aantal zaken georganiseerd hebben. Maar het ging vooral om dwarse doeners , mensen die vanuit die nieuwe manier van kijken aan de slag zijn gegaan : een groene frietboer, een schoonmaakbedrijf waar de schoonmakers zelf eigenaar zijn, en ook een vernieuwende projectontwikkelaar. Op dat moment in de uitzending aangekomen haakte ik bijna af. “Projectontwikkeling” associeer ik op dit moment met megalomane initiatieven, mensen met teveel geld en leegstand. Maar ik bleef wel kijken omdat ik wel benieuwd was wat dit onderwerp in deze uitzending deed.

In de uitzending vertelt Coert Zachariasse over de ontwikkeling van bedrijventerrein Park 20/20 in Hoofddorp. Park 20/20 is volledig ontwikkeld volgens de Cradle2Cradle filosofie. Cradle2Cradle gaat er van uit dat afval niet bestaat, dat de restanten van elk proces (een fabriek, een productieproces, maar dus ook een bedrijventerrein) kunnen dienen als grondstof voor een volgend proces. Net zoals de natuur dat doet. Dat betekende in het geval van Park 20/20 dat alle materialen die gebruikt zijn bij de aanleg, na verloop van tijd (wanneer bijvoorbeeld meubilair vervangen wordt of wanneer een gebouw of voorziening afgebroken wordt) hergebruikt gaan worden. In de praktijk moest Zachariasse met alle toeleveranciers de afspraak maken dat ze bereid waren om in die gevallen de gebruikte materialen weer terug te kopen (!) en te verwerken tot nieuwe producten. Dit stelde uiteraard hoge eisen aan de toeleveranciers, maar het bleek dat velen van hen zich zodanig bewust waren van de huidige en toekomstige schaarste aan grondstoffen dat ze bereid waren om deze zienswijze en aanpak te omarmen. En uiteindelijk leverde deze manier van werken voor alle partijen ook winst op. Er is immers geen inherente tegenspraak tussen winstgevend zijn en milieuvriendelijk zijn. Op een goede manier omgaan met schaarse goederen (in dit geval grondstoffen) is milieuvriendelijk en per saldo (maar soms pas op termijn) ook goedkoper.

Cradle2Cradle is echt “into-the-box creativiteit” in de praktijk : (her)gebruik dat wat er al is.